Lý do thận yếu? Đâu là nguyên do
Thận yếu có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là 10 nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng thận yếu:
- Tuổi tác: Quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể có thể dẫn đến sự giảm thiểu chức năng của các cơ quan, bao gồm cả thận.
- Bệnh thận mạn tính (CKD): Đây là tình trạng thận kém kéo dài trong thời gian dài. Nguyên nhân chính của CKD có thể là tiểu đường, tăng huyết áp, viêm nhiễm nội tiết và các vấn đề về mạch máu.
- Bệnh lý tiểu đường: Tình trạng tăng đường huyết liên tục trong thời gian dài có thể gây tổn thương mạch máu và thần kinh, gây ra tổn thương cho thận và gây ra thận yếu.
- Tăng huyết áp: Huyết áp cao có thể gây tổn thương mạch máu trong cơ thể, bao gồm cả mạch máu đến thận, dẫn đến thương tổn thận và thận yếu.
- Bệnh lý tim mạch: Các vấn đề về tim mạch, như suy tim, có thể gây áp lực lên cơ thể và dẫn đến giảm chức năng thận.
- Sử dụng các loại thuốc: Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc chống viêm không steroid (NSAID) hoặc các loại thuốc chống dự phòng uống, có thể gây tổn thương thận nếu sử dụng lâu dài hoặc theo liều lượng không đúng hướng dẫn.
- Viêm nhiễm: Các bệnh viêm nhiễm, chẳng hạn như viêm nhiễm nội tiết, cản trở sự hoạt động bình thường của thận và gây thận yếu.
- Các tình trạng di truyền: Một số bệnh di truyền có thể gây ra sự suy yếu chức năng thận từ khi còn nhỏ.
- Sử dụng chất độc: Tiếp xúc lâu dài với các chất độc hại như kim loại nặng, hóa chất công nghiệp, hoặc chất độc trong môi trường có thể gây hại cho thận và gây thận kém chức năng.
- Bệnh lý khác: Một số bệnh lý khác như bệnh lupus, bệnh cơ bản của miễn dịch, cũng có thể dẫn đến tổn thương thận và suy thận mạn tính.
Để xác định chính xác nguyên nhân và điều trị thích hợp cho tình trạng thận yếu, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa thận.
Các giai đoạn thận yếu và nguy cơ “suy thận mạn tính”
Giai đoạn thận yếu thường được xác định bằng cách đánh giá tỷ lệ lọc thận bình thường ước tính (Estimated Glomerular Filtration Rate – eGFR) và dựa vào mức độ giảm chức năng thận.
Estimated Glomerular Filtration Rate (eGFR) là một xét nghiệm đo đạc mức độ hoạt động của thận và xác định giai đoạn bệnh thận. Các bác sĩ có thể tính toán eGFR dựa trên kết quả xét nghiệm creatinine máu, tuổi , kích thước cơ thể và giới tính
Dưới đây là một phân loại phổ biến về giai đoạn thận yếu:
- Giai đoạn 1: eGFR bình thường hoặc cao( 100-90ml/phút/1.73m2), không có dấu hiệu rõ ràng về suy giảm chức năng thận. Mức độ suy giảm chức năng thận nhỏ.
- Giai đoạn 2: eGFR hơi giảm so với bình thường ( 89-60ml/phút/1.73m2), có thể kèm theo một số triệu chứng như mệt mỏi, ngứa ngáy, hay chảy máu dưới da.
- Giai đoạn 3: eGFR giảm một cách đáng kể( từ 59-45-30ml/phút/1.73m2), có thể kèm theo các triệu chứng như mệt mỏi, ngứa ngáy, khó thở, chảy máu nhiễm từ đường tiết niệu.
- Giai đoạn 4: eGFR tiếp tục giảm ( từ 29-15ml/phút/1.73m2), các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn, và cần theo dõi chặt chẽ hơn.
- Giai đoạn 5 (Suy thận giai đoạn cuối – End-Stage Renal Disease, ESRD): eGFR rất thấp ( dưới 15ml/phút/1.73m2), tình trạng suy giảm chức năng thận nghiêm trọng, cần phải áp dụng điều trị thay thế thận như cấy ghép thận hoặc thải máu.
Ở Mỹ, tỷ lệ suy thận mạn tính chiếm đến 15% dân số theo CDC(2021) và theo đánh giá ở những quốc gia phát triển, tỷ lệ suy thận mạn tính thường cao hơn, do tăng tuổi thọ và tăng cường chẩn đoán sớm.
Những tổn thương khó coi thường khi thận yếu
Những hậu quả khôn lường, những vấn đề thường trực mà thận yếu mang lại. Tuy nhiên, những tổn thương này thường bị lãng quên, nhưng chúng có thể khiến cuộc sống trở nên không thể ưa thích và dần khó khăn hơn.
- Tác động đến sức khỏe tổng thể: Mất chức năng thận có thể gây ra sự mệt mỏi, thiếu năng lượng và các vấn đề sức khỏe khác với nguy cơ tim mạch cao hơn (nhồi máu, đột quỵ, bệnh mạch máu ngoại vi, và suy tim sung huyết), có thể liên quan đến chức năng sinh lý nam.
- Tác động đến hệ tiết thải: Thận yếu có thể gây ra sự tăng cao của các chất độc hại trong cơ thể, gây ra biểu hiện như ngứa ngáy, mệt mỏi, và da xanh.
- Tác động đến quá trình lọc máu và cân bằng nước, điện giải: Thận yếu có thể dẫn đến tình trạng cân bằng nước và điện giải bất ổn, dẫn đến tăng huyết áp, tăng nguy cơ suy tim, và vấn đề về mạch máu.
Dấu hiệu thận yếu chung cho cả nam và nữ
- Mệt mỏi và thiếu năng lượng.
- Sự giảm cân không rõ nguyên nhân.
- Khó ngủ và khó thức dậy vào buổi sáng.
- Sự khó chịu và khó chịu tổng thể.
- Sự khó thở hoặc thở nhanh.
- Tăng huyết áp.
Dấu hiệu có thể khác nhau giữa nam và nữ
Dành riêng cho nam
- Rối loạn cương dương: Suy thận có thể gây ra vấn đề về chức năng tình dục, dẫn đến rối loạn cương dương (trouble with erectile dysfunction).
- Đi tiểu đêm nhiều
- Đau vùng chậu hoặc ống dẫn tiết niệu: Đau hoặc khó chịu ở vùng chậu có thể là triệu chứng của vấn đề thận.
Dành riêng cho nữ
- Vấn đề về chu kỳ kinh nguyệt: Thận yếu có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt và gây ra rối loạn kinh nguyệt.
- Rụng tóc
- Tăng cân đột ngột: Một số nữ có thể gặp tăng cân đột ngột khi có vấn đề thận.
Tầm quan trọng của nhận thức và phòng ngừa ngay bây giờ
Các biện pháp phòng ngừa như duy trì một lối sống lành mạnh, kiểm tra sức khỏe định kỳ, kiểm soát các yếu tố nguy cơ để tìm ra lý do thận yếu sớm như tiểu đường và tăng huyết áp, cũng như tìm hiểu về các triệu chứng sớm để kịp thời tìm kiếm sự chăm sóc y tế.
- Duy trì lối sống lành mạnh: Thay đổi thói quen ăn uống, tập thể dục đều đặn( chạy bộ, nhảy dây, đánh cầu lông,…) và giảm căng thẳng, giúp bảo vệ thận trước sự tấn công của thời gian.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm bất kỳ biểu hiện của thận yếu và đưa ra biện pháp kịp thời.
- Kiểm soát tiểu đường và tăng huyết áp: Kiểm soát tiểu đường và huyết áp là chìa khóa để giảm nguy cơ thận yếu.
Kết luận các lý do thận yếu, bạn nên có biện pháp
Bài viết đã đưa ra lý do vào những bí mật tối tăm về thận yếu. Với nhận thức và biện pháp phòng ngừa thích hợp, chúng ta có thể bảo vệ sức khỏe thận và tạo nên một cuộc sống khởi sắc. Chăm sóc thận, đó không chỉ là việc bảo vệ cơ thể, mà còn là việc bảo vệ bản thân chúng ta khỏi sự tấn công từ thời gian.